Serbest Bölge Fatura Kesme ve Kdv Beyannamesi Gönderme İşlemleri

Serbest bölgeler içerisinde sanayi ya da ticari faaliyetler için de ülke genelinde sağlanandan daha geniş muafiyet ya da teşvikler tanınmaktadır. Ülkemizde serbest bölgeler gümrük bölgesinin bir parçası olmakta ve serbest dolaşımda olmayan bir gümrük rejimine tabi tutulmamaktadır.

Gümrük vergisi, ticaret ve kambiyo uygulamaları açısından da Türkiye gümrük bölgesinin dışında kabul edilmektedir. Serbest dolaşımda bulunan herhangi eşyanın da uygun olan çıkış rejimi hükümlerine tabi tutulup konulduğu yer olmaktadır.

Serbest Bölgeler Kanununa bağlı olarak da serbest bölgeler, bir ülkenin sınırları içinde olmakla beraber, dış ticaret, vergi ya da gümrük mevzuatlarının uygulanması açısından gümrük hattı dışında yer alan, aynı zamanda da ülkenin mali mevzuatının da ortadan kaldırıldığı ya da önemli bir ölçüde sınırlandığı yerler şeklinde tanımlanmaktadır.

 

 Serbest Bölge Nedir?

Genel itibarı ile serbest bölge nedir? sorusunun cevabı; bir ülkede geçerli olan ticaret, maliye ve iktisadi alanlarla ilgili olarak hukuki ya da idari olan düzenlemelerin uygulanmadığı ya da kısmen uygulandığı yerler olmaktadır. Serbest bölgede, sanayi ya da ticari faaliyetler için çok daha geniş teşvikler tanınmakta ve fiziki olarak da ülkenin başka kısımlarından ayrılan yerler olmaktadır.

Bu bakımdan serbest bölge ülkenin siyasi sınırlarının içinde bulunan fakat dış ticaret, vergi ya da gümrük mevzuatı bakımından gümrük hattının dışında sayılan bölgeler olmaktadır. Serbest bölge içinde yerli ya da yabancı gerçek ya da yabancı tüzel kişiler gerekli olan prosedürleri sağladıkları zaman faaliyet ruhsatı da alarak rahat bir şekilde faaliyette bulunabilirler.

 

 Serbest Bölge Kuruluş Amaçları

Ülke genelinde ekonominin çok canlı olduğu, dış ticaret konusunda çok büyük bir yere sahip olan,

serbest bölgelerin kuruluş amaçları nelerdir? Serbest bölgeler, genelde yabancı sermaye yatırımlarını ve de dış ticareti büyük oranda arttırmak ve yerli olan üreticilerin de dünya piyasalarında yer alan fiyattan girdi temin etmelerine yardımcı olarak, üreticilerin uluslararası rekabet güçlerine de katkıda bulunmaktır.

Genel olarak, ihracata yönelim gösteren sanayilerin de gelişmesini sağlayarak, ihracatı arttırmak, buna bağlı olarak döviz girişini aynı oranda arttırmak, çok yeni iş olanakları yaratarak istihdam sorununun da çözülmesini sağlamak.

Gelişmiş olan üretim ya da yönetim tekniklerinin de yurtdışından getirilmesi sayesinde ekonomik standartları çok büyük seviyelere yükseltmek amacı ile kurulurlar. Bu bakımdan 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu tüm bu hususları kapsar.

 

 Serbest Bölgenin Ülke Ekonomisine Katkıları

Bir ülkede bulunan serbest bölgelerin ekonomiye katkıları nelerdir? Ne şekilde ülkeye fayda sağlar? Serbest bölge içerisindeki firmaların üretim faaliyetlerinde kullanılmak amacı ile iç pazardan ihraç edilen hammaddeler, yarı işlenmiş ya da mamul mallarla üretimin ülke genelinde artmasına katkı sağlamaktadır.

Serbest bölgenin sağlamış olduğu avantajlarla ülke ihracatı ve döviz girdisi artar. İthal olarak gelen ürünlerin kullanımı sağlanarak, üretici olan yerli firmalara gümrük vergisiz ve de KDV’siz mal giriş olanağı sağlanır. Bunun sonucunda da yurt dışındaki rakip firmaları ile aynı şartlarda üretim yapma imkanı sağlanır.

Ülkede içinde kullanılması planlanan yeni ticari ya da ekonomik politikaların denenmesini sağlar. Yabancı sermayeli olan firmaların, risk faktörünün çok düşük, karlılık oranının çok yüksek olduğu serbest bölgelere yatırım yapmalarını da teşvik etmektedir. Buna bağlı olarak da yeni teknolojilerin girmesi de hızlandırılmış olur.

Serbest bölgede yaratılan doğrudan istihdam ve bölgedeki üretim ya da ticari faaliyetler ile ülke içinde olan başka faaliyetleri de etkileyerek, dolaylı istihdam yaratmaktadır.

Serbest bölgeye çok büyük partiler şeklinde getirilen malların, gerektiği zaman da çok küçük partiler şeklinde ithal edilmesine yardımcı olarak, üretim maliyetlerini de düşürmektedir.

Bu amaçlar doğrultusunda serbest bölge içinde faaliyette bulunan mükelleflere de bazı belirli koşulların oluşması durumunda mal ya da hizmet alımlarında, ülke içinde katma değer vergisi istisnası uygulanmaktadır.

 

 Serbest Bölgeye Kesilen Fatura İşlemleri

Ülkemiz genelinde serbest bölgelere ilişkin düzenlemeler 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununda yapılmıştır. Bunun yanında KDV Kanununun 17/4-ı maddesi gereğince serbest bölgelerde verilen hizmetlerin de KDV’den istisna olduğu hükmü yer almıştır. Türkiye içinden serbest bölgeye satılan mallar, ihracat rejimine tabi olmakta ve KDV’den istisna olmaktadır.

Katma Değer Vergisi Kanunu’nda bulunan 16’ncı madde uyarınca da serbest bölge hükümlerinin uygulanmış olduğu malların teslimi de katma değer vergisinden istisna olmaktadır. Bu şekilde serbest bölgeye fatura nasıl kesilir? sorusunun cevabı KDV den muaf bir şekilde kesilir olmaktadır.

Serbest bölgeler ile alakalı olan Katma Değer Vergisi Kanunu’nda bulunan istisnalar mal ya da hizmetler için uygulanan istisnalar şeklinde ikiye ayrılmaktadır. Buna bağlı olarak da Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 11 ya da 12’nci maddelerine göre Türkiye içinden serbest bölgeye satışı yapılan mallar ihracat rejimine tabi olmakta ve KDV’den de istisna olmaktadır.

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 16’ncı maddesine göre serbest bölge hükümlerinin uygulanmış olduğu malların tesliminde katma değer vergisinden istisna olmaktadır.

 

 Serbest Bölge Fatura Süreçleri

Serbest bölgelerde yer alan şirketler için düzenlenen faturalar, gümrük beyanname ekine dahil ise bu işlem ihracat e-fatura olmak zorundadır. Bunun yanında serbest bölge işlem formu ya da başka bir belge ekinde ise alıcı da e-fatura kullanıcısıysa bu kapsamda e-fatura düzenlenebilir. Peki serbest bölgeye fatura keserken istisna kodu ne olmalı?

Öncelikle satış tipi – istisna olarak seçilip, sonrasında 212 veya 316 vergi muafiyetinden, hangisi yapacağınız işe uygunsa o istisna kodu seçilmektedir. İstisna kapsamında olan bir faturada da istisna fatura tipi seçilmekte ve KDV mevzuatında yer alan istisna türlerinin hangisine göre işlem yapılacak ise ona uyum sağlayan kod seçilmelidir.

Serbest Bölgeye fatura keserken genelde 212 veya 316 nolu istisna kodu seçilmektedir.

212 – 17/4-ı Serbest bölgelerde verilen hizmetler

316 – 11/1-a Serbest bölgelerdeki müşteriler için yapılan fason hizmetler

 

 Serbest Bölgeye Fatura Keserken Faturada Olması Gereken İfadeler

Serbest bölgeye fatura keserken ilgili kodu seçtikten sonra (212 veya 316) KDV’siz fatura kesebilirsiniz. Bu kapsamda serbest bölgeye düzenlenen faturalarda yer alması gereken ifade de son derece önemli olmaktadır. Bu durumda faturada en başta vergi istisna muafiyet sebebi yer almaktadır. Faturanın hangi koda istinaden kesildiği mutlaka belirtilmelidir.

Bu konuda serbest bölgeye kesilen istisna fatura tiplerinde mutlaka bu ibarenin olması gerekir. Buna bağlı olarak faturanın en alt kısmında da vergi kodu ve içeriği yer almaktadır. Kesilen faturalar hem KDV’siz olmakta hem de KDV muafiyet sebebi fatura içeriğinde belirtilmektedir.

 

 Serbest Bölgeye Düzenlenen Faturalar

Çok fazla ticaret ağı olan serbest bölgeye düzenlenen faturalarda KDV olur mu? Bu konuda verilecek cevap serbest bölgede verilen hizmetlerin hepsi katma değer vergisinden müstesna olmaktadır. Serbest bölge Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde olmakta ve Türkiye gümrük bölgesinin dışında sayılmaktadır. Bu açıdan fiziken serbest bölge içinde bulunan mallar, serbest bölge hükümlerinin uygulanmış olduğu maldır.

Bu malın da yurt dışına gönderilmesi süreçlerinde KDV kanunun 16/1-c maddesine göre KDV’den müstesna olmaktadır. Serbest bölge kapsamında yer alan firmaların serbest bölge sınırlarının içinde aldığı hizmetlerden ya da ürünlerden Türkiye içinde serbest bölge sınırları kapsamında faydalandığı belirlenen hizmetlerde, Katma Değer Vergisi kanununa bağlı olarak KDV’den istisna olmaktadır.

 

Serbest Bölgeye Yapılan İşler İçin Fatura Kesme İşlemleri

Serbest bölgeler için 2 şekilde fatura kesme işlemi vardır.

1- Tam istisna Kapsamına Giren İşlemler

Serbest bölgelerdeki müşterilere yapılan fason hizmetler tam istisna kapsamına girer.

(Kdv Kanunun’un 11/1-A maddesinde serbest bölgelerdeki müşteriler için, yapılan fason hizmetler Kdv’den müstesnadır.)

2- Kısmı İstisna Kapsamına Giren İşlemler

Serbest bölgelerde ifa edilen hizmetler kısmı istisna kapsamına girer.

(3065 sayılı Kanunun’un 17/4-I maddesine göre, serbest bölgelerde verilen hizmetler Kdv’den müstesnadır.)

 

Serbest Bölgelere Kesilen Faturalar İçin Kdv Beyannamesi Gönderme

1. ADIM:

1- Fatura serbest bölgeye yapılan fason hizmetler için kesilmişse beyannamede tam istisna kapsamına giren işlemler bölümüne satır eklenerek 316 – kodu (11 / 1 – a Serbest Bölgelerdeki Müşteriler İçin Yapılan Fason Hizmetler) seçilmelidir.

2- Fatura serbest bölgeye verieln hizmetler için kesilmişse beyannamde kısmı istisna kapsamına giren işlemler bölümüne satır eklenerek 212- kodu (17 / 4 -ı Serbest Bölgelerde Verilen Hizmetler) seçilmelidir.

 

2. ADIM:

İlgili kodları ekledikten sonra faturayı hangi koda yazmışsanız o kodu tanımlayın. Veya serbest tutar girenlere tutarı girsin. Genelde 601.xx kodlara yazılıyor.

 

3. ADIM:

Kdv beyannamesinin ekler kulakçığında – Tam ve Kısmı istisnalara ilişkin bildirimler bölümüne ilgili faturayı ekleyin. Bu bölüme İstisna Türü (17/4-I, 11/1-A), Bölge (Faturanın kesildiği serbest bölge), Belge No, Teslim Bedeli, Tabi Olduğu Oran, Belge Sahibinin Vergi Kimlik Numarası alanları doğru şekilde doldurulmalıdır.